ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ – 19 ΙΟΥΛΙΟΥ 2015

Ιερά Μητόπολις Σερβίων και Κοζάνης

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

ΤΗΣ Δ΄ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ (Μτθ. 5, 14-19)

Μνήμη σήμερα τῶν 630 ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία διατύπωσε τό Χριστολογικό δόγμα, μέ ἀφορμή τίς αἱρέσεις, ὁμολογώντας τήν πίστη της ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι τέλειος Θεός ἀλλά καί τέλειος ἄνθρωπος.

Τό σημερινό Εὐαγγέλιο, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, στή μνήμη τῶν ἁγίων Πατέρων, εἶναι παρμένο ἀπό τήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου. Ἡ ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία ἀρχίζει μέ τούς μακαρισμούς, οἱ ὁποῖοι τελειώνουν μέ τό μακαρισμό τῶν διωκομένων ἕνεκεν δικαιοσύνης, δηλαδή ἐκείνων πού διώκονται ἐπειδή ἐπιθυμοῦν τήν ἐπικράτηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Στή συνέχεια ὁ Χριστός προτρέπει τούς μαθητές του νά χαίρονται ὅταν καί οἱ ἴδιοι διώκονται, γιατί ἔτσι μοιάζουν μέ τούς προφῆτες πού διώκονταν κι αὐτοί. Ἀμέσως μετά παρομοιάζει τούς μαθητές μέ τό ἁλάτι, πού διατηρεῖ τήν τροφή γιά νά μή σαπίσει. Ἔτσι λέει κι αὐτοί πρέπει νά εἶναι γιά τόν κόσμο τό στοιχεῖο ἐκεῖνο πού θά ἐμποδίσει τόν κόσμο νά σαπίσει. Στό τέλος, ὅπως ἀκούσαμε σήμερα, τούς παρομοιάζει μέ τό φῶς.

Ἡ παρομοίωση αὐτή, ὅπως καί ἡ προηγούμενη, ἀναθέτει στούς μαθητές, στή σχέση τους μέ τόν κόσμο, τό ρόλο πού ἐπιτελεῖ τό ἁλάτι καί τό φῶς. Ἄν τό ἁλάτι ἐμποδίζει τήν τροφή ἀπό τό νά σαπίσει, τό φῶς διώχνει τό σκοτάδι καί ἐμποδίζει τήν ἐπικράτησή του. Ἔτσι καί οἱ μαθητές ἔχουν τήν ἀποστολή νά ἀποτελοῦν τό στοιχεῖο πού θά ἐμποδίζει τό σάπισμα, δηλαδή τό θάνατο τοῦ κόσμου ἀλλά καί τό στοιχεῖο πού θά ἐμποδίζει τό σκοτείνιασμα τοῦ κόσμου. Ὁ κόσμος δηλαδή, ὅπως τόν θεωρεῖ ὁ Χριστός, μπορεῖ νά σαπίσει καί νά σκοτεινιάσει. Δέν εἶναι δεδομένο οὔτε ὅτι πάντα θά ζεῖ οὔτε ὅτι πάντα θά εἶναι φωτεινός. Παραπαίει ἀνάμεσα στή ζωή καί τό θάνατο, στό φῶς καί τό σκοτάδι. Μπορεῖ νά σκοτεινιάσει ἐντελῶς ἤ νά φωτιστεῖ ὁλόκληρος. Τί ἀκριβῶς σημαίνει τὸ νά φωτιστεῖ μποροῦμε νά τό καταλάβουμε ἀπό τή συνάφεια τῶν μακαρισμῶν. Ἕνας κόσμος ἄδικος, χωρίς ἔλεος, στόν ὁποῖο ἐπικρατεῖ ἡ ὀργή καί τό μίσος μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, στόν ὁποῖο δέν ἐπικρατεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό θέλημα δηλαδή ἐκείνου πού ἀγαπάει τόν κόσμο καί θέλει αὐτός νά συνεχίσει νά ὑπάρχει καί νά ζεῖ, ἕνας κόσμος ὅπου κυριαρχεῖ τό κακό, πού πάντα ἔχει ὡς σκοπό τό θάνατο τοῦ κόσμου εἶναι ὁ κόσμος στόν ὁποῖο ἐπικρατεῖ τό σκοτάδι.

Ἡ ἀποστολή τῶν μαθητῶν εἶναι ἐξαιρετικά σοβαρή· στά χέρια τους ὁ Χριστός ἀναθέτει τή ζωή καί τό θάνατο τοῦ κόσμου. Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅμως τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν κόσμο καί πώς ὁ σκοπός ὅλων ὅσων κάνει εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου. Αὐτό πρέπει νά τό θυμόμαστε πάντα, γιατί εἶναι τό χαρακτηριστικό τῆς χριστιανικῆς μας πίστης. Ἡ πίστη μας δέν ἔχει σκοπό τήν ἀποκατάσταση τῶν σχέσεων τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό μόνο, ἀλλά μέσω αὐτῆς τή σωτηρία τοῦ κόσμου ἀπό τίς δυνάμεις πού τόν ὁδηγοῦν ὄχι στήν ὕπαρξη, ὄχι στή ζωή, ὅπως θέλησε ὁ Θεός ὅταν τόν δημιούργησε, ἀλλά στό μηδέν καί στό θάνατο. Αὐτό ἦρθε νά κάνει ὁ Χριστός προσφερόμενος στόν κόσμο, νά καταργήσει τό θάνατο. Ὑπέρ τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου γίνονται ὅλα ὅσα κάνει ὁ Θεός μέ τό λυτρωτικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ.

Ἑπομένως, στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή πρέπει νά δοῦμε μεταξύ ἄλλων καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά ὁδηγηθεῖ ὁ κόσμος στή σωτηρία. Ἡ ἐπικράτηση τοῦ θείου θελήματος πού ἔχει σάν ἄμεσο ἀποτέλεσμα τή σωτηρία τοῦ κόσμου ἀρχίζει καί πραγματοποιεῖται μέ τήν ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. «Ὅς δ’ ἄν ποιήσει καί διδάξη …», ὅποιος τηρήσει τίς ἐντολές κι ἔτσι μέ τό παράδειγμά του διδάξει τούς ἀνθρώπους. Αὐτό σημαίνει πώς τό κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου, τό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι λόγος. Εἶναι πρῶτα πράξη καί ὕστερα λόγος, εἶναι λόγος πού βγαίνει μέσα ἀπό τήν πράξη, εἶναι θεολογία πού στηρίζεται στήν ἁγιωσύνη. Χωρίς τήν ἁγιωσύνη ὁ λόγος γιά τό Θεό εἶναι ἐπιστήμη, εἶναι θρησκευτική φιλοσοφία. Ποιά ἡ ἀξία τῆς ἐπιστήμης χωρίς τήν ἀρετή; Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔγραφε γιά πολλούς τῆς ἐποχῆς του ὅτι «τεχνολογοῦμε καί δέν θεολογοῦμε» καί ὁ ἀρχαῖος Πλάτωνας ἔλεγε ὅτι «κάθε ἐπιστήμη χωριζομένη ἀρετῆς εἶναι μᾶλλον πανουργία». Ὁ Χριστός μᾶς λέει ὅποιος κάνει πράξη καί διδάξει· αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι λόγος ἔμπρακτος, τό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι κάτι θεωρητικό, ἀπρόσωπο κι ἔξω ἀπό τά πράγματα. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ζωή καί τό θέλημά του ἐνάρετος βίος καί παράδειγμα ζωῆς. Κι ἐνάρετος βίος σημαίνει ἔργα, αὐτά τά ἔργα πού περιέχονται στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Στίς ἐντολές ἔτσι ὅπως τίς ὁλοκλήρωσε ὁ Χριστός καί πᾶνε στή ρίζα τῶν συμπεριφορῶν ἐκείνων πού ἀποτελοῦν ἐκδηλώσεις μιᾶς ζωῆς ἀντίθετες μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή μιᾶς ζωῆς πού ὁδηγεῖ τόσο ἐκεῖνον πού τή ζεῖ, ὅσο καί τόν κόσμο ὅλο, στό θάνατο. Αὐτά τά ἔργα εἶναι τό ἁλάτι τοῦ κόσμου καί τό φῶς τοῦ κόσμου.

Στήν Ἐκκλησία ὅλα εἶναι ζωντανά, ὅλα εἶναι προσωπικά, ὅλα εἶναι παράδειγμα ζωῆς. Ὁ Θεός Πατέρας εἶναι πρόσωπο, ὁ σαρκωμένος Σωτήρας Χριστός εἶναι πρόσωπο, τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι πρόσωπο, ἡ Ἐκκλησία εἶναι κοινωνία προσώπων. Στήν ὀρθόδοξη πίστη τίποτε δέν εἶναι θεωρητικό μάθημα. Τά πάντα εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ, εἶναι λόγος ζωῆς πού ζεῖ στή ζωή τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἁγίων. Τά ἔργα τῶν μαθητῶν καί τῶν Ἁγίων ἀποτελοῦν τήν αὐτονόητη ἐκδήλωση καί τόν ἀπαραίτητο καρπό τοῦ φωτός, δέν πρέπει κι οὔτε μποροῦν νά κρυφτοῦν εἶναι φῶς πού διώχνει τό σκοτάδι.

Βέβαια, θά πρέπει σ’ αὐτό τό σημεῖο νά ἐπισημανθεῖ ὁ κίνδυνος τῆς αὐτοδικαίωσης τοῦ χριστιανοῦ ἐξ αἰτίας τῶν ἔργων του. Μέσα σ’ ὅλη τήν καρποφορία του ὁ χριστιανός δέν πρέπει ποτέ νά ξεχνᾶ ὅτι λυτρωτής καί σωτήρας του εἶναι ὁ Χριστός, κι ὄχι τά ἀγαθά ἔργα του, ὅσα πολλά κι ἄν εἶναι. Αὐτά εἶναι ὁ καρπός τῆς λύτρωσής του, ἡ ἔκφραση τῆς εὐγνωμοσύνης του γι’ αὐτήν, ποτέ ὅμως ἡ προϋπόθεσή της ἤ τό μέσο τῆς ἀπόκτησής της. Ὅπως εἶναι αὐτονόητο ὅτι ὁ ζωντανός ὀργανισμός ἀναπνέει καί λειτουργεῖ, ἔτσι εἶναι αὐτονόητο γιά τόν συνειδητό χριστιανό ὅτι παράγει καρπούς· ἄς μή διανοηθεῖ ὅμως ποτέ ὅτι αὐτοί οἱ καρποί εἶναι πού τόν σώζουν, γιατί ἔτσι ὑποτιμᾶ τή μοναδική λυτρωτική ἀξία τοῦ σταυροῦ.

Σέ μιά συνειδητοποίηση τῆς χριστιανικῆς μας ἰδιότητας μᾶς καλεῖ τό σημερινό Εὐαγγέλιο, ἀδελφοί. Ἡ συνειδητοποίηση αὐτή θά ἔχει σάν ἀποτέλεσμα τήν ἀγαθοεργό καρποφορία καί τή φωτεινή δραστηριότητα μέσα στήν κοινωνία, κατά τό πρότυπο τῶν τιμωμένων σήμερα ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, πού ἦταν καί τότε καί σήμερα φῶτα τοῦ κόσμου, πού φωτίζουν τόν δρόμο πρός τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως