ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

(Σκέψεις περί Ἐκκλησιασμοῦ παρμένες

 ἀπό ὁμιλίες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου  τοῦ Χρυσοστόμου)

Τά  τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε  ὅλοι μέ λύπη ὅτι ἡ διάθεση παροχῆς στά παιδιά ἀγωγῆς ἐκ μέρους τῆς πολιτείας ἔχει πολύ ἀτονίσει, κυρίως στήν πρωτοβάθμια ἀλλά καί στή δευτεροβάθμια ἐκπαίδευση. Ὁμοίως καί ὁ σχολικός Ἐκκλησιασμός, ὅταν γίνεται, γίνεται μέ βαρειά καρδιά, χωρίς σοβαρή προετοιμασία. Δυστυχῶς, ἀπό πολλούς διδασκάλους θεωρεῖται χάσιμο χρόνου καί ἐπιτελεῖται σάν ἀγγαρεία. Ἒτσι, ἐκ τῶν πραγμάτων τό καθῆκον ἐκκλησιοποιήσεως τῶν παιδιῶν πέφτει σχεδόν ἐξ ὁλοκλήρου στούς γονεῖς καί στήν οἰκογένεια.

      Εἶναι ἀναντίρρητο ὅτι ὁ Ἐκκλησιασμός ἔχει μεγάλη ἠθική καί παιδαγωγική ἀξία. Γι’ αὐτό καί οἱ γονεῖς πρέπει νά ὁδηγοῦν ἀπό πολύ νωρίς τά παιδιά τους στήν Ἐκκλησία. Νά τά κοινωνοῦν συχνά καί νά τούς ἐξηγοῦν σιγά-σιγά ὅσα πράγματα μποροῦν νά καταλάβουν. Νά τούς δημιουργήσουν τήν καλή συνήθεια τῆς οἰκογενειακῆς συμμετοχῆς στήν Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία ἔτσι, ὥστε, ὅταν μεγαλώσουν, νά αἰσθάνονται αὐτή τή συμμετοχή ὄχι σάν τυπική ὑποχρέωση, ἀλλά σάν ζωτική ὑπαρξιακή ἀνάγκη ψυχικῆς τροφοδοσίας, ὅπως ἄλλωστε εἶναι ζωτική ἀνάγκη καί ἡ καθημερινή λήψη τροφῆς γιά τή συντήρηση καί τήν καλή ὑγεία τοῦ σώματος.

      Νά  μάθουν νά ξεκινοῦν τήν ἑβδομάδα τους μέ τήν Κυριακάτικη θεία Λειτουργία (ὅπως λέμε «ἀπό Θεοῦ ἄρχεσθαι») καί νά αἰσθάνωνται ὅτι δέν πρέπει νά περάσει Κυριακή χωρίς Θεία λειτουργία. Ἄλλωστε καί ὁ νηπιοβαπτισμός, πού ἐπεκράτησε σταδιακά ἀπό νωρίς στήν Ἐκκλησία (περίπου ἀπό τόν 3ον αἰώνα), σ’αὐτό ἀπέβλεπε. Νά θωρακίσει πνευματικά τά παιδιά ἀπό τήν πολύ τρυφερή τους ἡλικία. Προϋπέθετε ὅτι τά παιδιά, πού θά ζήσουν μέσα σέ Χριστιανικές οἰκογένειες, πρέπει καί μποροῦν νά ἀπολαμβάνουν ἀπό νωρίς τή χάρη τῶν ἱερῶν μυστηρίων. Γι’ αὐτό τά παιδιά πού βαπτίζονται νωρίς, μποροῦν νά ἐκκλησιάζονται καί νά κοινωνοῦν  συχνά, συνήθειες πού ἀποτελοῦν τίς καλύτερες προϋποθέσεις γιά τή μελλοντική τους πνευματική πρόοδο.

      Ὁ ἐκκλησιαστικός συγγραφέας τοῦ 2ου αἰῶνος Τερτυλλιανός, ἔλεγε ὅτι ἡ ἀνθρώπινη ψυχή εἶναι «ἐκ φύσεως Χριστιανική» (Λατινικά: «naturaliter christiana». Αὐτό ἀληθεύει σέ μεγάλο βαθμό. Τό κάθε παιδί εἶναι ἁγνό καί ἄδολο καί ὡς  ἐκ τούτου δεκτικό τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ὅμως ἡ μικρή χριστιανική φλόγα, πού ὑπάρχει στήν καρδιά κάθε παιδιοῦ, πρέπει νά προστατευθεῖ νά μήν σβήσει, νά τραφεῖ, νά μεγαλώσει, νά ὡριμάσει, κ.λ.π., ὥστε νά μπορέσει νά δώσει ἀργότερα μέ τήν ἐνηλικίωσή της γλυκεῖς καί εὔχυμους καρπούς.

      Τέλος, καθῆκον ὅλων τῶν ἐκκλησιαζομένων  πιστῶν εἶναι νά δείχνουν συμπάθεια καί ἀγάπη στά μικρά παιδιά. Νά μήν μαλώνουν καί διώχνουν τά παιδιά πού τυχόν θορυβοῦν κατά τήν διάρκεια τῶν ἀκολουθιῶν. Νά μήν ἐμποδίζουν καί νά μήν ἀποθαρρύνουν τίς νεαρές μητέρες (ἤ τούς νέους γονεῖς) νά φέρνουν στήν Ἐκκλησία καί νά κοινωνοῦν τά μικρά παιδιά τους. Νά τά ἀνέχονται μέ ἀγάπη καί νά τά νουθετοῦν διακριτικά, ὡς ἀτελέστερα στήν πίστη. Νά προσπαθοῦν μέ τή συμπεριφορά τους νά τούς ἐμπνεύσουν τήν ἱερότητα τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου. Ἒτσι σιγά-σιγά πρoϊούσης τῆς ἡλικίας τά παιδιά θά γίνουν ἐνσυνείδητοι καί ὥριμοι ἐνήλικες Χριστιανοί, ἱκανοί νά ἀναθρέψουν σωστά καί τά δικά τους παιδιά καί ἐγγόνια.